×
KÜLTÜR

ANALİZ

Köktencilik ve Otoriterlik Arasında Çapraz Geçişler: Batı’da Aşırı Sağ Taliban’ın Zaferini Kutluyor

Batılı aşırı sağ gruplar, liberal değerlere karşı verdikleri mücadelenin bir parçası olarak Taliban’ın askeri başarısını kutluyor.
KABİL’İN DÜŞMESİNİN ardından Taliban'ın beklenmedik amigoları ortaya çıktı: Avrupa ve ABD'deki aşırı sağ.

Beyaz üstünlükçüler, QAnon takipçileri ve çevrimiçi topluluklardaki aşırılık yanlısı diğer gruplar, şifreli Telegram kanalları, çevrimiçi mesaj panoları ve Twitter gibi ana akım sosyal ağlar üzerinden, Afganistan'daki zaferlerini takip eden günlerde, liberal değerleri "devirdikleri" için Taliban’a övgüler yağdırdı.

Aşırı sağcı gruplar tipik olarak Batı'nın İslamlaştırılmasına karşı sövüp sayarken, Taliban'ın Afganistan'daki zaferini sahiplenme konusunda tereddüt etmedi. Maksatları kendi LGBTQ+, kadın ve liberalizm karşıtı gündemlerinin (Afgan militanlarınkiyle pek çok ortak noktayı paylaşan bir gündemin) tanıtımını yapmaktı.

Washington'daki Kongre isyanlarının destekçileri, Twitter'da, Kabil'de Cumhurbaşkanlığı sarayındaki Taliban savaşçılarının görüntülerinin yanında Amerikan isyancılarının fotoğraflarını paylaştı. Telegram'da beyaz üstünlükçüler, (…) Taliban'ın iyi adamlar olarak görülmesi gerekip gerekmediğini tartıştı. Aşırı sağın uğrak yeri olan 4Chan'da, Taliban'ın askeri başarısı, Batılı hükümetlerin yakında benzer şekilde devrileceğinin kanıtı olarak tanıtıldı.

İnternette aşırılık yanlısı içeriğin yükselişiyle mücadelede küçük sosyal ağlarla çalışan (...) Tech Against Terrorism'in direktörü Adam Hadley, “Ultra aşırı sağ - Taliban bağlantısı özellikle endişe verici ve muhtemelen birçokları için şaşırtıcı” dedi. "Sanırım ortak bağnazlıkları göz önüne alındığında mantıklı."

Washington'daki 6 Ocak ayaklanmalarından bu yana, ana akım sosyal medya platformları, aşırılıkçı içerikleri denetleme konusunda teyakkuz haline geçti.

Yine de (…) son iki haftalık Facebook, Twitter ve YouTube incelemelerinde, Taliban ile ilgili çok sayıda içeriğin yaygın bir şekilde yayınlandığı ve bu içeriklerin yüz binlerce takipçisi olan gruplar veya hesaplar tarafından paylaşıldığı gözlendi.

Buna karşılık söz konusu sosyal medya şirketleri, şiddet içeren grupların tanıtımına karşı mevcut politikalarının Taliban ve destekçileri için de eşit şekilde uygulandığını ve bu tür içerikleri her karşılaştıklarında aktif olarak kaldırdıklarını söyledi.

Bir Facebook sözcüsü yaptığı açıklamada, "Taliban tarafından veya adına tutulan hesapları kaldırıyoruz ve bu hesapların övülmesini, desteklenmesini ve temsil edilmesini yasaklıyoruz" dedi. Bir şirket temsilcisi, “Kurallarımızı proaktif olarak uygulamaya ve Twitter kurallarını ihlal edebilecek içerikleri incelemeye devam edeceğiz” dedi.

Aşırı sağ küreselleşiyor

Yine de bu tür içeriklerin yaygın şekilde paylaşılması hem ABD'deki hem de Avrupa'daki aşırı sağ grupların dikkatini çok hızlı çekti. Bu gönderileri ve videoları kendi çevrimiçi topluluklarında paylaştılar. Birçoğu Taliban'ın iktidara yükselişini, katı muhafazakar görüşleri ve kendilerini çevrimiçi dünyadan kaldırma girişimlerinde bulunan Silikon Vadisi’ne karşı düşmanlığı övdü.

Birkaç beyaz üstünlükçü Telegram kanalı, Taliban'ın, gönderilerini sildiği için Facebook ve diğer sosyal medya şirketlerine yönelik yaptığı eleştirileri alkışladı. Söz konusu kanallar aynı zamanda bu yayından kaldırma işlemlerini, eski ABD başkanı Donald Trump'ın bu küresel platformlardan engellenmesiyle ilişkilendirdi.

İsimsiz bir Telegram kullanıcısı, “Taliban'ın tamamen kötü olduğunu düşünmüyorum” dedi. "İçlerine iyi adamların da sızdığını düşünüyorum."

Taliban ve Batılı aşırı sağ gruplar arasındaki bu tür bir çapraz tanıtım, sosyal ağlar ve mesaj panoları ile sınırlı değildi.

Çevrimiçi aşırılıkçılığı izleyen bir düşünce kuruluşu olan Institute for Strategic Dialogue tarafından (…) yapılan araştırmaya göre, kendisini Taliban’la ilgili İngilizce ve Peştuca haber kaynağı olarak tanımlayan bir Twitter hesabı, Amerikan Popülist Birliği ile bağlantısının tanıtımını yaptı. Bu birlikse Trump yanlısı muhafazakar bir hareket. (…)

Hesap, ağustos ayının başlarında oluşturulmasından bu yana, ABD ordusunu Afganistan'dan geri çekme kararı nedeniyle ABD Başkanı Joe Biden'a yönelik saldırıları teşvik etti; Kongre isyancılarına övgüler yağdırdı ve Taliban'ın iktidara yükselişini ABD'nin kültür savaşlarına bağladı. Ayrıca, ABD aşırı sağ yorumculardan ve Taliban savaşçılarını tasvir eden diğer Amerikan hesaplarından gelen içerikleri yeniden paylaştı.

Twitter'da başka yerlerde, aşırı sağ destekçiler Taliban militanlarını ABD İç Savaşı'nın kölelik yanlısı Amerika Konfedere Devletleri ile ilişkilendirdi. Diğerleri, Taliban ve ABD'nin kurucu babaları arasında doğrudan karşılaştırmalar yaptı. Ve bir başkası “bir mücadele” etiketi altında hem aşırı sağın hem de Taliban'ın liberal değerlere karşı nasıl ortak bir amaç etrafında buluştuğunu vurguladı.


Bu yazı ilk kez, POLITICO’da 18 Ağustos 2021 tarihinde “Western far-right groups claim Taliban victory as their own” başlığıyla yayımlandı. Çeviride editoryal düzenleme yapılmıştır.